سلام. من پیمان هستم و در این پست قصد دارم که انتظارات خودم درباره یک محل کار ایده‌آل رو بنویسم. از اون جایی که زمینه کاری من مهندسی نرم‌افزار هست، پس باید انتظار داشت که همه و یا بیشتر موضوع‌هایی که اینجا بهشون اشاره می‌کنم مربوط به همین حوزه باشن. طی مدتی که من کار کردم، تجربه کار کردن در انواع محیط‌ها و شرکت‌ها رو داشتم و نظرهایی که دارم از همین تجربه‌ها اومدن.
در ابتدا موضوع‌هایی که در این نوشته بهشون می‌پردازم رو در زیر لیست می‌کنم:
- تعریف من از محل کار
- میزان حقوق شما
- منابع انسانی شرکت
- موقعیت مکانی محل کار
- حمایت و پشتیبانی شرکت جهت ارتقاء کارمندان
- مشخص کردن شرح وضایف
- تأخیر در پرداخت حقوق
- فضا و ارتباطات داخل شرکت
- امنیت شغلی
- آینده شغلی
- دریافت ضمانت از کارمند جهت حسن انجام کار
- نتیجه‌گیری
۱- تعریف من از محل کار
در این نوشته، منظور من از محل کار فقط اون دفتر فیزیکی داخل شرکت نیست که چند روز در هفته میریم و اونجا کار می‌کنیم. در واقع محل کار شما میتونه:
- اتاق خودتون باشه و شما از راه دور و یا به اصطلاح ریموت کارتون رو انجام بدین.
- دفتری در محل شرکت باشه که چند روز در هفته شما باید اونجا حاضر باشید و کارتون رو انجام بدین.
- میزی در یک محل کار اشتراکی باشه که خودتون و یا شرکت برای شما فراهم کرده.
اما به نظر من چیزی که باعث میشه شما از محل کار خودتون راضی باشید، هیچ‌کدوم از این ۳ مورد نیست و البته بعد مسافت در بعضی از موقعیت‌ها میتونه چالش برانگیز باشه.
۲- میزان حقوق شما
اولین چیزی که باعث رضایت شما از محل کارتون میشه میزان حقوق شما هست. مقدار این حقوق باید رقم منصفانه‌ای باشه که بر اساس سطح حرفه‌ای بودن، تجربه‌های قبلی، پیچیده بودن کار و میانگین حقوق برای موقعیت‌های مشابه در شرکت‌های دیگه تعیین بشه. شرکت همچنین باید برای شما بیمه و پاداش رو هم در نظر بگیره و یا مبلغ این موردها رو به صورت جدا به شما پرداخت کنه.
۳- منابع انسانی شرکت
یکی از ویژگی‌های یک شرکت خوب واحد منابع انسانی هست. منابع انسانی شرکت باید از ابتدای مصاحبه تا پایان کار کارمند کنارش باشه، چالش‌هایی که برای کارمند ممکن هست پیش بیاد رو بشناسه و اون رو در همه چالش‌ها همراهی کنه. احتمالاً شما هم با شرکت‌های خوب مصاحبه داشتین و متوجه تجربه خوبی که براتون از همون ابتدای مصاحبه میسازن شدین. طراحی و پیاده‌سازی منظم این تجربه خوب، حاصل فرهنگ سازمانی خوبی هست که دوستان منابع انسانی براتون ایجاد کردن. به نظر من، منابع انسانی کل مواردی که در این نوشته مطالعه می‌کنید رو باید مدیریت کنه.
۴- موقعیت مکانی محل کار
کار شما اگر قابلیت انجام شدن به صورت راه دور رو داره، شرکت هم باید بتونه و قبول کنه که با این سبک کارش رو پیش ببره. البته کار کردن از راه دور فرهنگ، مزایا و معایبی هم برای شرکت و هم برای کارمند داره و از جمله مزایای اون میشه به موردهایی زیر اشاره کرد:
- صرفه‌جویی در زمان و هزینه رفت و آمد و سرکار نداشتن با مشکل‌هایی مثل: جای پارک، کمتر آلوده کردن هوا و غیره.
- محیط راحت خونه و داشتن تمرکز بیشتر برای انجام کارها
- کاهش هزینه‌های شرکت مثل: عدم نیاز به فراهم کردن فضا و امکانات بیشتر
در مورد چالش‌های کار کردن از راه دور هم میشه به موردهای زیر اشاره کرد:
- تاثیرگذاری کیفیت اینترنت و شبکه (به خصوص در ایران)
- محدودیت‌های دسترسی به دیگر اعضای تیم و شرکت (که این مورد بستگی به فرهنگ کاری شرکت و تیم داره و با رعایت نظم و پرتکل‌هایی قابل حل شدن هست.)
- فاصله گرفتن از زندگی و رابطه‌های واقعی و اجتماعی
- نیاز به دقت بیشتر در نوشتن متن‌ها و ارتباطات جهت جلوگیری از برداشت اشتباه
این نکته رو هم باید بگم که کار کردن به صورت راه دور فرهنگ خاص خودش رو میطلبه و نگرانی‌هایی هم از جانب کارفرما وجود داره که باید حل بشه و راه حل هم داره. (مثل نظارت نداشتن روی کار کارمند و یا کار نکردن کارمند در ساعت‌هایی که باید کار کنه!). همچنین باید دقت کرد که کار ریموت و تمام وقت به معنی این نیست که شما از راه دور و هر زمانی که دوست دارید کارتون رو انجام بدین، بلکه در ساعت‌های کاری همون شرکت باید از راه دور کار رو پیش ببرید. در واقع تفاوت‌هایی هست بین کار ریموت تمام وقت، پاره وقت، زمان شناور و پروژه‌ای که اینجا قصد ندارم بهشون بپردازم.
شرکت‌هایی که نیاز دارن الزاماً نیروهاشون به صورت راه دور کار کنن باید بتونن تجهیزات مورد نیاز نیروهاشون مثل: میز، صندلی، کامپیوتر و اشتراک اینترنت، فضای کار اشتراکی و غیره رو هم فراهم کنن. حتی به نظر من برای شرکت‌هایی هم که کار کردن از راه دور الزامی نیست این امکانات باید فراهم بشن.
۵- حمایت و پشتیبانی شرکت جهت ارتقاء کارمندان
یک محل کار ایده‌آل فقط نباید به فکر افزایش درآمد باشه و با انسان‌هایی که اونجا مشغول به کار هستن به عنوان یک وسیله یا ربات برخورد کنه. یک شرکت باهوش به وسیله ارتقاء سطح مهارت نرم و فنّی (به کمک اسپانسر شدن برای خرید کتاب، دوره‌های آموزشی و غیره)، برگزاری کارگاه‌ها، شرکت در نمایشگاه‌ها، تشویق کارمندان و ایجاد انگیزه و فراهم کردن امکانات تفریحی و ورزشی باعث افزایش بهره‌وری نیروهاش میشه و در نهایت و در طولانی مدت این کار باعث پیشرفت کل شرکت میشه (حتی در زمینه درآمد). دلیل این موضوع هم خیلی ساده هست. کارمند شما اگر از لحاظ جسمی و روحی در وضعیت خوبی باشه و حس تعلق به شرکت شما داشته باشه، با انگیزه و دقت بیشتری کارش (کار شما) رو انجام میده.
۶- مشخص کردن شرح وضایف
یکی از ویژگی‌های یک شرکت خوب این هست که شرح وظایف هر نقش رو به دقت مشخص کنه و اگر از کارمندی کاری بیشتر از اون چیزی که باید انجام و یا زمانی رو بیشتر از ساعت‌های کاریش برای شرکت اختصاص میده، هزینه اون زمان رو با شفافیت محاسبه و پرداخت کنه.
۷- تأخیر در پرداخت حقوق
درسته که یک حقوق بالا میتونه کارمند رو خوشحال کنه، ولی اگر به موقع پرداخت نشه تأثیرش معکوس خواهد بود. یه کار خوبی که شرکت میتونه انجام بده این هست که اگه بنابر هر اتفاقی اگر قرار هست که حقوق با تأخیر پرداخت بشه، میزان و دلیل رو از قبل به کارمند اطلاع بده. (تأخیر در پرداخت بیشتر از ۳ بار قابل قبول نیست و کارمند در صورت تکرار این موضوع باید به فکر یه شرکت جدید باشه.)
۸- فضا و ارتباطات داخل شرکت
به نظرم اتمسفر شرکت باید با حفظ احترام، محیط دوستانه و به دور از هرگونه تعصب اعتقادی و فنّی باشه. و کارمندها بتونن باهم ارتباط دوستانه‌ای چه در داخل و چه در خارج از شرکت داشته باشن. همچنین تیم مدیریتی در دسترس و در کنار کارمندها باشن و امکان برقراری ارتباط راحت و دوستانه با آن‌ها وجود داشته باشه. این ارتباط باعث میشه که بسیاری از مشکلات کوچک، قبل از تبدیل شدن به مشکلات بزرگ‌تر تشخیص داده شده و حل شوند.
۹- امنیت شغلی
این که شما از قبل اطلاع داشته باشید که حداقل تا چه زمانی شغل خود در شرکتی که در آن مشغول به کار هستید را از دست نخواهید داد و لازم نیست به دنبال پیدا کردن کار در شرکت دیگری باشید به معنی امنیت شغلی شما هست. شما می‌تونید امنیت شغلی خودتون را در قراردادی که با شرکت می‌بندین، تضمین کنید.
۱۰- آینده شغلی
اگر شما در شرکتی برای مدت طولانی مشغول به کار باشید، انتظار این که در موقعیت شغلی خود پیشرفت داشته باشید منطقی هست. این پیشرفت میتونه در قالب، ارتقاء به پست‌های مدیریتی، دریافت سهام شرکت، هر دو و غیره باشه. درکل اگر کارمند حس کنه در شغل خودش و در شرکتی که داره کار می‌کنه جای پیشرفت داره، با انگیزه و کیفیت بیشتری کار خودش رو انجام خواهد داد.
۱۱- دریافت ضمانت از کارمند جهت حسن انجام کار
من به دفعات شاهد این مورد بودم که شرکت‌ها از کارمند خودشون درخواست چک یا سفته، به عنوان ضمانت عدم افشا‌ٰء اطلاعات و یا حسن انجام کار می‌کنن که بسیار مسخره و مردود هست. این کار حتّی از نظر قانون اداره کار هم غیرقانونی هست و تخلف محسوب میشه. شما به عنوان کارمند قرار هست که در شرکتی کار کنید و دستمزدی هم بگیرید. این که قرار باشه در همون ابتدای شروع کار خودتون رو یک بدهکار بالقوه کنید خیلی غیرمنطقی هست. به نظرم بهترین کاری که برای اصلاح این رسم اشتباه میشه کرد این هست که همه ما به عنوان یک کارمند، تن به این درخواست ندیم. درواقع درستش این هست که کارفرما هر ضمانت و جریمه‌ای که لازم میدونه رو در قرارداد اصلی ذکر کنه و در صورت لزوم، مطابق با همون قرارداد از طریق مراجع قانونی شکایت و اقدام کنه.
۱۲- نتیجه‌گیری
متأسفانه در اکثر شرکت‌های داخلی که من تجربه همکاری داشتم و یا بر اساس تجربه همکارهای خودم با بیشتر شرکت‌های داخلی، متوجه شدم که خیلی از این موارد رعایت نمیشن و در بیشتر موارد، این اتفاق به دلیل آگاه نبودن و پایین بودن سطح انتظارات کارمند و یا نیروی متخصص از شرکت و محل کار خودش می‌افته و آسیبش متوجه هم شرکت و هم کارمند میشه. درمورد هرکدوم از این مواردی که من اینجا به صورت خیلی خلاصه نوشتم میشه ساعت‌ها زمان صرف کرد و صفحه‌ها مطلب نوشت و من میدونم که به همه چیز از همه زاویه‌ها پرداخته نشده. هدف من تنها یادآوری و آگاه شدن از حقوقی هست که می‌تونیم و باید داشته باشیم. امیدوارم روزی برسه که نه تنها در داخل کشور این موارد رعایت بشه، بلکه شرکت‌های خارجی هم از شرایط نامطلوب موجود در کشور سؤاستفاده نکنن و پیشنهادهای کاری عادلانه‌تری به نیروی‌های متخصص بدن و همچنین از بابت این که با حداقل حقوق، بهترین نیروی‌های متخصص رو در ایران استخدام می‌کنن، به خودشون افتخار و احساس زرنگی نکنن. ممنونم که زمانی رو بایت مطالعه این پست صرف کردید و همچنین خوشحال میشم که نظرتون رو راجع به این موارد بدونم.
پی‌نوشت(ها):
- این نوشته در یکی از بدترین شرایط کشور از هرلحاظ نوشته شده. (به امید آزادی همه آزادی‌خواهان!)
- عکس کاور این نوشته از اینجا برداشته شده.
- با تشکر از پیشنهادهای نساء بابت بهتر شدن این نوشته.
پیمان برجوییان
آذر ۱۴۰۱