امروزه و به‌ویژه در ۳ سال گذشته استفاده از واژه‌های استارتاپ و برند بسیار رایج شده و پیدا کردن کسی که در حوضه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کند و حداقل یک‌بار این واژه‌ها به گوشش نخورده باشد تقریباً غیرممکن می‌باشد. در این مطلب سعی داریم در مورد استارتاپ ها و اینکه چگونه یک استارتاپ را تبدیل به برند کنیم مواردی را تقدیم حضور خوانندگان محترم کنیم. پس در ابتدا به تعریف دو واژه “استارتاپ” و “برند” می‌پردازیم.
استارتاپ: برخلاف تصور اغلب افراد استارتاپ یک همایش یا رویداد برای کسب‌وکار، یک وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل و یا یک شرکت کوچک نیست! بر اساس تعریف محققان و فعالان این حوضه ساده‌ترین و جامع‌ترین تعریفی که برای استارتاپ می‌توان ارائه داد به این صورت می‌باشد:
استارتاپ یک سازمان موقت باهدف یافتن یک مدل کسب‌وکار تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر می‌باشد.
در این تعریف منظور از سازمان مجموعه‌ای از افراد(حداقل ۱ نفر) و ارتباط میان آن‌ها می‌باشد و این موضوع مهم نیست که از شرکت ثبت‌شده‌ای استفاده کنند یا اینکه دفتر کار داشته باشند. آن‌ها می‌توانند در زیرزمین منزلشان هم فعالیت می‌کنند و موقت نیز به این معناست که استارتاپ ها در جست‌وجوی یک مدل کسب‌وکار در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌باشد. پس سرعت عامل مهمی است که باعث می‌شود یک استارتاپ از رقیبانش پیشی بگیرد. در استارتاپ همواره تحقیق و پژوهش و توسعه جریان داشته تا به مدل کسب‌وکار مطلوب خود برسد و عدم قطعیت را به‌صورت مستتر در برمی‌گیرد و منظور این است که استارتاپ نباید از آزمون‌وخطا ترسی داشته باشند، آن‌ها باید راه‌های مختلف را جهت رسیدن به مدل کسب‌وکار مطلوب ارزیابی کنند. منظور از مدل کسب‌وکار نیز مجموعه‌ای از روش‌ها و راهکارهایی است که یک شرکت، بنگاه یا سازمان برای ایجاد، ارائه و به دست آوردن ارزش (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و …) بکار می‌برد. تکرارپذیر یعنی اینکه مدل کسب‌وکاری که باهدف درآمدزایی ایجادشده است را بتوان بارها تکرار کرد و به ازای هر تکرار، درآمد افزایش پیدا کند. یا به زبان ساده‌تر خدمت ارائه‌شده را تولید انبوه کرد.
منظور از مقیاس‌پذیر هم این است که مدل کسب‌وکار در آینده با افزایش منابع مالی، نیروی انسانی و … قابلیت توسعه دادن را داشته باشد.
بنابراین، هدف یک استارتاپ، رشد سریع است. و دو مفهوم مهم تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر بودن هستند که سودآوری و ثروتمند شدن را برای یک استارتاپ به ارمغان می‌آورند.
توصیه‌هایی برای داشتن یک استارتاپ موفق:
- همکاران مناسب پیدا کنید.
- سریع و فوری راه‌اندازی کنید.
- اجازه دهید ایده شما رشد و تکامل پیدا کند(ایده شما در طول مسیر تکامل پیدا خواهد کرد و ممکن است به‌کل تغییر کند).
- مخاطب‌های خود را بشناسید و کاری کنید که به کسب‌وکار شما جذب شوند و به آن‌ها اهمیت دهید.
- تسلیم نشوید.
- مسئله‌ای مناسب برای حل کردن پیدا کنید.
- چندین ماه مخفیانه روی محصولی قوی کار نکنید و سپس آن را اعلان جهانی کنید(هرچه سریع‌تر محصول خود را عمومی کنید، فرضیات خود را ارزیابی کنید، زود و همیشه شکست بخورید، شکست‌ها را تا جای ممکن ارزان تمام کنید. ایده اولیه شما، ایده نهایی شما نخواهد بود.)
- موفقیت یک‌شبه به دست نمی‌آید، موفقیت از زیربنایی حاصل می‌شود مه در طول مسیر ساخته‌اید.
- زمانی به دنبال سرمایه‌گذار بگردید که حضورش واقعاً ضروری باشد.
- پروژه‌های متعددی انجام دهید و از آن‌ها یاد بگیرید.
برند(نمانام): نماد، عبارت و یا هر ویژگی دیگری می‌باشد که خدمات و یا محصول خاصی را مشخص کرده و آن را از سایر محصولات و یا خدمات مشابه متمایز می‌سازد. همچنین از ارزش اجتماعی و اعتباری بالایی برخوردار است و باعث می‌شود ویژگی‌های مطلوب با شنیدن نام برند محبوب در ذهن مخاطب ایجاد گردد. یعنی ذهن مخاطب ارتباط عمیقی با برند برقرار می‌کند و مشتری حتی حاضر می‌شود قیمت بالاتری را برای استفاده از برند محبوبش به سبب ویژگی‌هایی که دارد و آن را از سایر رقبا متمایز می‌سازد پرداخت کند. این ویژگی‌ها به‌عنوان‌مثال می‌توانند شامل کیفیت محصول، خدمات و یا نوع برخورد با مشتری و خدمات پس از فروش باشند. باکمی دقت و جست‌وجو در علت موفقیت برندهای محبوب می‌توان دریافت که همه آن‌ها در ۵ مورد مشترک هستند که
می‌توان از این موارد به‌عنوان عوامل مؤثر دربرند سازی نام برد:
- متمایز بودن
- همکاری کردن
- نوآوری
- اعتبار بخشیدن
- فرهنگ‌سازی
موفقیت در برندسازی فرایند زمان بری می‌باشد و یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد. از عوامل مهم در موفقیت یک برند می‌توان به نام آن اشاره کرد. نامی که شما برای برند خود انتخاب می‌کنید باید تأثیرگذار باشد و همچنین زیاد بلند یا کوتاه نباشد. لوگو یا نمادی که شما برای برند خود انتخاب می‌کنید همان جلوه تصویری نام برند شما می‌باشد و اگر با دقت و ظرافت طراحی‌شده باشد، مدت طولانی در ذهن مخاطب باقی می‌ماند. شناخت دقیق بازار هدف برای برند نیز تأثیر زیادی در برندسازی کسب‌وکار شما خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال اگر برند شما مربوط به لوازم‌آرایشی و بهداشتی باشد در محیط بازار تعمیرات خودرو موفق نخواهد بود! گرافیک در برندها نقش مهمی را در جذب مخاطب و مشتری ایفا می‌کند و اگر شما قصد دارید که برندتان موفق باشد باید از تصاویر و اشکال مناسبی در تبلیغتان استفاده کنید(ساختن اینفوگرافیک های زیبا احتمالاً ایده مناسبی می‌باشد.) ارتباطات شما و اینکه شما به‌عنوان‌مثال در قسمت ارتباط با ما در وب‌سایت خود از متن خوبی استفاده کنید به برند شدن شما کمک زیادی خواهد کرد. از شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف برای معرفی برند خود استفاده کنید و نظرات مشتریان راجع به محصول خود را بخوانید و آن‌ها را در نظر بگیرید. به‌هیچ‌وجه سعی نکنید نظرات منفی را حذف کنید چون مشتریان عصبانی همیشه راهی برای رساندن صدایشان به گوش همه پیدا خواهند کرد. همکاران شما نقش مهمی در برند شدن کسب‌وکار شما دارند، مطمئن شوید که آن‌ها انگیزه خود را از دست ندهند. همواره این موضوع که آن‌ها نقش مهمی در کسب‌وکار شما دارند را به آن‌ها القا کنید. همیشه از رقیبان خود یاد بگیرید. از شکست‌هایشان، چگونگی ارتباط با مشتریانشان و … .پارامتری که باعث می‌شود برند شما ز سایر رقیبان متمایز گردد را پیدا کنید که و آن را تبلیغ کنید. برای برند خود شخصیت قائل شوید و به این فکر کنید که اگر یک شخص بود چه جنسیتی داشت؟ پیر بود یا جوان؟ از چه رنگی خوشش می‌آمد و غیره. برند خود را برای مناطق مختلف جغرافیایی محلی سازی کنید(از زبان‌ها، لهجه‌ها و تصاویر مختلفی استفاده کنید).